Resoluties, uitzichtloosheid en 7 oktober
De voorgestelde resolutie van de VS in de Veiligheidsraad, waarin zogenaamd een staakt-het-vuren zou worden geëist, gaat in werkelijkheid om iets heel anders, namelijk om een "imperative" voor een staakt-het-vuren, en steun voor de diplomatieke pogingen om die veilig te stellen in relatie tot de vrijlating van alle gijzelaars. Hier de precieze bewoording van de voorgestelde resolutie: "Determines the imperative of an immediate and sustained ceasefire to protect civilians on all sides, allow for the delivery of essential humanitarian assistance, and alleviate humanitarian suffering, and towards that end unequivocally supports ongoing international diplomatic efforts to secure such a ceasefire in connection with the release of all remaining hostages;"
De Russische delegatie merkte terecht op dat het woord "imperative" voorkomt in de filosofische werken van Immanuel Kant, maar dat het veel te zwak en ambigu is uitgedrukt in een resolutie in de Veiligheidsraad, omdat de Veiligheidsraad de macht heeft om daadwerkelijk een staakt-het-vuren te eisen, en om die af te dwingen. Een terechte Veto, wat mij betreft, omdat een resolutie waarin ogenschijnlijk een ceasefire wordt geëist, zonder die daadwerkelijk en ondubbelzinnig te eisen, iedere behandeling van een daadwerkelijke ceasefire juist van tafel veegt, en daarmee Israël per saldo juist rugdekking geeft om helemaal niet tot een ceasefire over te gaan, temeer daar ze gemakkelijk de schuld van het niet tot stand komen hiervan bij Hamas in de schoenen kunnen schuiven, als het gaat om vrijlating van de gijzelaars.
Maar, is het tegenvoorstel van Rusland en de andere landen, dan wél goed genoeg?
De tien gekozen leden van de Veiligheidsraad hebben hun eigen resolutie opgesteld, waarin een onmiddellijk 'humanitair' staakt-het-vuren wordt geëist voor de maand Ramadan, die reeds is begonnen, die door alle partijen moet worden gerespecteerd, en wat zou moeten leiden tot een permanent, duurzaam staakt-het-vuren.
Het eist ook “de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van alle gijzelaars” en benadrukt de dringende noodzaak om burgers te beschermen en humanitaire hulp te verlenen in de hele Gazastrook.
Helaas is ook dit tegenvoorstel niet goed genoeg. Een humanitaire pauze (en sinds wanneer zijn we "humanitaire pauzes" "ceasefires" gaan noemen, trouwens?) lijkt aan de ene kant misschien een welkome adempauze, maar aan de andere kant is het slechts uitstel van executie voor talloze Palestijnen. Deze resolutie stelt weliswaar dat het die humanitaire pauze niet direct aan de vrijlating van gijzelaars koppelt, maar door dit in één en dezelfde resolutie bij elkaar te brengen wordt wel degelijk de suggestie van een koppeling gewekt en kan Hamas gemakkelijk aangeven dat het een rotten deal is om alle gijzelaars vrij te laten, terwijl de Palestijnen daar slechts uitstel van executie voor terugkrijgen. Daar zullen ze natuurlijk nooit mee akkoord gaan. En dan kan Israël vervolgens de zwarte piet gemakkelijk weer terugleggen bij Hamas en gaat alle ellende gewoon weer door.
Alleen de eis voor een onmiddelijk en onvoorwaardelijk en permanent staakt-het-vuren, waarvan tevens harde sancties bij overtreding kraakhelder zijn vastgelegd, is voldoende.
En ja, ik wil ook dat de gijzelaars onmiddelijk en onvoorwaardelijk vrij worden gelaten, want die mogen geen onderdeel worden van politieke spelletjes, het gaat hier om onschuldige burgers die vastzitten. Datzelfde geldt ook voor de talloze Palestijnse gevangenen die onrechtmatig, zonder proces en zonder iets misdaan te hebben onder inhumane omstandigheden gevangen zitten en veelal gemarteld worden: dit zijn ook gijzelaars. Maar dat moet je dan wel in losse resoluties regelen. Door deze eisen, een staakt-het-vuren en vrijlating van Israëlische gijzelaars (terwijl het de Palestijnse gevangen niet eens noemt), in één resolutie bij elkaar te brengen, maakt de Veiligheidsraad er per saldo zelf een onheilzame quid-pro-quo van, een politieke en diplomatieke puzzel die onmogelijk gelegd kan worden, waardoor de ellende telkens maar blijft voortduren. Maar door dit juist van elkaar los te trekken voorkom je dat Israël en Hamas elkaar de zwarte piet kunnen blijven toespelen en er in feite niks veranderd.
Graag wil ik in dit verband nog wel iets belangrijks bespreken waar we niet zonder meer aan voorbij kunnen gaan. De Palestijnen zijn al sinds de Nakba, halverwege de vorige eeuw, op gewelddadige wijze van hun land en uit hun eigen huizen verjaagd, vermoord of in een apartheidsregime onrechtmatig opgesloten en gemarteld, en sinds twee decennia opgesloten in een grote opluchtgevangenis/concentratiekamp, waarin ze een starvation-plus dieet kregen, 'gevaarlijke' wapens zoals chocola en chips op de verboden item-lijst stonden en ze regelmatig blootgesteld werden aan moordzuchtige militaire 'operaties', om van de Gazastrook een volstrekt onleefbaar oord te maken, in feite een soort genocide in slow motion (zoals Israëlische historicus Ilan Pappé het noemt). Zelfs mensen die voor ziekten zoals kanker niet in de Gazastrook behandeld konden worden, kregen geen toestemming om ziekenhuizen buiten de Gazastrook te bezoeken, en in het zeer uitzonderlijke geval dat ze die wel kregen, werden ze vaak alsnog tegengehouden aan de grens, gedoemd om te sterven, terwijl er nog gewoon behandeling mogelijk was. Grotendeels geweldloos verzet tijdens de Great March of Return werd extreem gewelddadig neergeslagen door snipers die bewust op vrouwen, kinderen, medisch personeel en gehandicapten hebben geschoten. De internationale gemeenschap, stond erbij, keek ernaar en zei: "Israël heef het recht zich te verdedigen"... Wat konden de inwoners van Gaza, in die situatie van volstrekte uitzichtloosheid, nog anders nog doen dan to "languish and die" (in de woorden van Norman Finkelstein)? De internationale gemeenschap was de Palestijnen volstrekt vergeten. Het kon niemand nog wat schelen, buiten de Palestijnen zelf.
Hamas stelt dat het in die situatie van volstrekte uitzichtloosheid, geen andere keus meer had dan over te gaan tot de gewelddadigheden van 7 oktober. Hoewel dit argument zeker niet "the truth and nothing but the truth" is, zit er toch wel degelijk een zekere kern van waarheid in. Immers, als vreedzaam verzet niet helpt, is gewapend verzet tot op zekere hoogte wel degelijk gerechtvaardigt, wat overigens niet wil zeggen dat ik er voorstander van ben of dat ik het verstandig vind, maar dat terzijde. En hoewel niet onomstotelijk bewezen was dat vreedzaam verzet écht niet zou helpen, waren er, zeker in de periode vóór 7 oktober (daarna zie je dat vreedzaam verzet wel effectiever is geworden), wel degelijk valide argumenten om dat te beargumenteren. Het doorbreken van de grensmuur van Gaza, waarbinnen de Gazanen reeds twee decennia illegaal opgesloten zitten, lijkt me in die zin een volstrekt gerechtvaardigde daad (probeer je het gevoel van euforie eens in te beelden), als je zelf volstrekt in de steek bent gelaten door de internationale gemeenschap en er anders niets zou resteren dan "to languish and die". Het aanvallen van millitaire doelen van de illegale bezettende macht rondom de Gazastrook, teneinde de eigen strijd voor bevrijding te bevorderen was uiteraard geen reden tot een feestje, maar wat mij betreft nog steeds gerechtvaardigt, zolang het proportioneel is en binnen de grenzen van het oorlogsrecht plaatsvindt (wat overigens op 7 oktober waarschijnlijk niet geheel het geval was). Ook het meenemen van krijgsgevangenen van militair overmeesterde IDF-soldaten lijkt me in beginsel gerechtvaardigd, zolang ze humaan en binnen de grenzen van het oorlogsrecht behandeld worden (hoewel dit op 7 oktober waarschijnlijk niet geheel binnen de grenzen van het oorlogsrecht plaatsvond). Echter, het op groffe wijze aanvallen en het massaal standrechtelijk executeren van onschuldige burgers in de Kibbutzen en het muziekfestival was overduidelijk in het geheel niet gerechtvaardigt. Dit waren zonder meer gruwelijke oorlogsmidaden van Hamas, die onder geen enkele omstandigheid gerechtvaardigt zijn. Zie deze uitstekende film van Al Jazeera, waarin duidelijk wordt welke gruweldaden Hamas wél en welke ze níet hebben gepleegd op 7 oktober. (https://youtu.be/_0atzea-mPY?si=KwmReLjtE0-41vLs) Het nemen van gijzelaars, hoewel op zichzelf niet geheel onbegrijpelijk vanuit het perspectief van de overweldigende uitzichtloosheid, machteloosheid en rechtenloosheid van de Gazanen (om op die manier toch iets van leverage te creeëren), blijft een oorlogsmisdaad en is zeker niet gerechtvaardigt onder welke omstandigheid dan ook, want ook binnen de grenzen van het oorlogsrecht, had Hamas zich prima kunnen beperken tot het nemen van krijgsgevangenen voor het verkrijgen van deze leverage, waardoor Hamas onschuldige burgers volledig buiten schot had kunnen houden. Ze hadden dus wel degelijk een andere keuze. Dat Hamas dat niet gedaan heeft en in plaats daarvan oorlogsmisdaden heeft gepleegd op 7 oktober, valt hen absoluut te verwijten, maar het valt Israël zelfs nog veel meer te verwijten, omdat het de condities van volstrekte uitzichtloosheid, machteloosheid en rechteloosheid zelf heeft gecrëeerd. Zonder die condities zou 7 oktober nooit hebben plaatsgevonden: in die zin heeft de Israëlische overheid dit debacle dus grotendeels aan zichzelf te danken. Als je een groep mensen decennialang als "human animals" behandeld en opsluit in een enorme kooi, moet je niet raar opkijken als ze ongerechtvaardigde dingen doen, ja zelfs oorlogsmisdaden plegen, zodra ze die kooi open weten te breken. Dat had je dan, op zich, kunnen verwachten. Het lijkt me, op zich, ook geen rocketscience.
Er zijn ook historische precedenten, zie bijvoorbeeld de Nat Turner slavenopstand in de V.S., waarbij de betreffende slaven gruweldaden pleegden richting hun slavendrijvers, maar ook richting onschuldige blanke familieleden (vrouwen, kinderen en baby's) en omringende onschuldige families. Zoals Norman Finkelstein aangeeft, weigerde William Lloyd Garrison (een prominente abolitionist) het om de slaven te veroordelen voor deze gruweldaden, hoewel hij ze wel als gruweldaden erkende. Hij legde de morele verantwoordelijkheid voor deze gruweldaden volledig terug bij de slavendrijvers, niet de slaven zelf. Dit gebruikt Finkelstein vervolgens ook als argument om Hamas niet te veroordelen voor de gruweldaden van 7 oktober, hoewel hij die gruweldaden niet ontkent en wel de daden zelf (maar niet de daders) veroordeeld. Het volledig vrijwaren van schuld van Hamas gaat mij echter te ver: ik ben het op dit punt oneens met Finkelstein, maar ik begrijp en respecteer zijn standpunt in deze en wil hem dan ook niet buiten de grenzen van het redelijke debat plaatsen. Zie ook dit citaat van Finkelstein:
“I have no problem condemning the act of the atrocities. But I did recoil condemning the perpetrators of these atrocities,” he said, drawing a comparison to Nat Turner’s 1831 rebellion and the reaction of observers such as the white abolitionist William Lloyd Garrison.
“Garrison said, no question, horrors occurred,” Finkelstein said. But Garrison, “knowing what it meant to be a slave, didn’t have it in him to condemn Nat Turner. And it was the same thing with me.”
Afbeelding van de bloederige Nat Turner slavenopstand.
Het voorbeeld van Nat Turner laat in ieder geval goed zien dat de morele afweging in deze niet zo eenvoudig is als die op het eerste oog lijkt. Het voorbeeld laat daarnaast ook goed zien dat we ook zeker niet moeten vergeten om de schuld van de slavendrijvers te zien, want daar ligt wat mij betreft absoluut de hoofdverantwoordelijkheid voor 7 oktober.
Maar goed, hoe het ook precies zit met die schuldvraag, de onschuldige burgers onder de gijzelaars zitten wel degelijk onrechtmatig vast en dienen onvoorwaardelijk vrijgelaten te worden, want de gijzelaars en hun families hebben het volste en onvervreemdbare recht om weer met elkaar in waardigheid en vrijheid herenigt te worden, net zoals Israël onvoorwaardelijk de onrechtmatige Palestijnse gevangenen die zonder proces onder erbarmelijke omstandigheden vastzitten en veelal gemarteld worden en die zelf ook gijzelaars zijn, moet vrijlaten en onvoorwaardelijk moet stoppen met de genocide in Gaza en over dient te gaan tot een onmiddelijk en permanent staakt-het-vuren, omdat de onschuldige burgers in Gaza het volste en onvervreemdbare recht hebben op een waardig, vrij, gezond en normaal leven, zonder elk moment van de dag zomaar vermoord, getraumatiseerd of onuitwisbaar aangetast te worden in hun lichamelijke integriteit.
Comments
Post a Comment